Slokdarmkanker
Het krijgen van de diagnose slokdarmkanker brengt vaak veel vragen en onzekerheden met zich mee. Wat houdt de ziekte precies in? Welke symptomen zijn er, en hoe ziet het behandeltraject eruit? Op deze pagina geven wij u duidelijke en toegankelijke informatie over slokdarmkanker: van de oorzaken en symptomen tot de diagnose, stadia en behandelmogelijkheden.
Bij het Slokdarm- en Maagcentrum Tilburg begrijpen we dat dit een ingrijpende periode voor u en uw naasten kan zijn. Ons gespecialiseerde team staat voor u klaar om u door dit traject te begeleiden met de beste zorg en persoonlijke aandacht.
Wat is slokdarmkanker?
Slokdarmkanker is een vorm van kanker waarbij er een kwaadaardige tumor ontstaat in de slokdarm. De slokdarm is een gespierde buis die de keelholte met de maag verbindt en helpt bij het transport van voedsel.
Er zijn twee hoofdtypen slokdarmkanker:
1. Adenocarcinoom: Dit type komt het meest voor en ontstaat meestal in het onderste deel van de slokdarm. Vaak is dit gerelateerd aan de aandoening Barrett-slokdarm, die kan ontstaan door langdurig brandend maagzuur.
2. Plaveiselcelcarcinoom: Dit type ontstaat in de bovenste laag van het slijmvlies en komt vaker voor in het bovenste of middelste deel van de slokdarm.
De precieze oorzaak van slokdarmkanker is niet altijd duidelijk. Wel zijn er bekende risicofactoren, zoals:
- Roken en overmatig alcoholgebruik
- Ongezonde voeding
- Overgewicht
- Langdurig brandend maagzuur
Welke symptomen kunt u ervaren bij slokdarmkanker?
Slokdarmkanker geeft in het begin vaak weinig klachten, maar naarmate de tumor groeit, kunnen er symptomen ontstaan. Veelvoorkomende klachten zijn:
Moeite met slikken (dysfagie): Dit is vaak een van de eerste symptomen. In het begin doet zich dit vooral bij vast voedsel voor, later ook bij vloeistoffen.
Pijn of ongemak in de borst: Dit kan lijken op brandend maagzuur of pijn achter het borstbeen.
Onverklaarbaar gewichtsverlies: Afvallen zonder dat u daar moeite voor doet.
Heesheid of aanhoudende hoest: Dit gebeurt als de tumor de zenuwen naar de stembanden beïnvloedt.
Braken of bloed in het braaksel: Dit kan een teken zijn van een gevorderde tumor.
Zure oprispingen of brandend maagzuur: Hoewel dit ook bij minder ernstige aandoeningen voorkomt, kan het een symptoom zijn van slokdarmkanker.
Let op: Deze klachten kunnen ook voorkomen bij andere, minder ernstige aandoeningen. Als u een of meer van deze symptomen heeft en ze verdwijnen niet binnen enkele weken, neem dan contact op met uw huisarts voor verder onderzoek.
Hoe wordt slokdarmkanker vastgesteld?
Om vast te stellen of er sprake is van slokdarmkanker, zijn er verschillende onderzoeken nodig:
- Gastroscopie (endoscopie): Met een flexibele buis en een kleine camera bekijkt de arts de binnenkant van de slokdarm. Indien nodig wordt er een klein stukje weefsel (biopsie) afgenomen voor verder onderzoek.
- Beeldvormende onderzoeken: Dit zijn bijvoorbeeld een CT-scan, PET-scan, MRI of echografie om te zien of en hoe ver de kanker zich heeft verspreid.
- Endo-echografie (EUS): Hierbij wordt met een speciale endoscoop bekeken hoe diep de tumor is gegroeid en of er lymfeklieren zijn aangetast.
- Bloedonderzoek: Hiermee wordt gekeken naar uw algemene gezondheid en mogelijke bloedarmoede.
Op basis van de resultaten stelt de arts een diagnose en bepaalt hij het stadium van de ziekte. Dit is belangrijk om een passend behandelplan op te stellen.
De stadia van slokdarmkanker
Slokdarmkanker wordt ingedeeld in verschillende stadia, afhankelijk van hoe ver de ziekte zich heeft verspreid. Elk stadium geeft een beeld van de ernst en de mate van uitzaaiing van de kanker.
- Stadium 0 (Carcinoma in situ):
De kankercellen bevinden zich alleen in de binnenste laag van de slokdarm en zijn nog niet verder gegroeid. - Stadium 1:
De tumor zit in de binnenste lagen van de slokdarm, maar heeft de diepere lagen of omliggende weefsels nog niet bereikt. - Stadium 2:
De tumor is dieper in de slokdarm gegroeid en kan zich hebben verspreid naar nabijgelegen lymfeklieren. Er zijn nog geen uitzaaiingen naar andere organen. - Stadium 3:
De tumor heeft de buitenste laag van de slokdarm doorbroken en kan omliggende weefsels en lymfeklieren aantasten. - Stadium 4:
De kanker heeft zich uitgezaaid naar andere delen van het lichaam, zoals de longen, lever of botten. Dit wordt uitgezaaide of gemetastaseerde kanker genoemd.
De indeling in stadia helpt artsen om de juiste behandeling te kiezen en geeft inzicht in de prognose.
Hoe wordt slokdarmkanker behandeld?
De behandeling van slokdarmkanker hangt af van het stadium van de ziekte en uw algehele gezondheid. Er zijn verschillende behandelopties, die vaak worden gecombineerd voor het beste resultaat. Hieronder een overzicht:
- Endoscopische behandeling:
In een vroeg stadium kan de tumor soms via een endoscopie worden verwijderd. Dit is een minimaal belastende ingreep waarbij de tumor met behulp van een camera en kleine instrumenten door de mond wordt weggehaald, zonder dat een operatie via de buik of borstkas nodig is. - Operatie (slokdarmresectie):
Bij gevorderde stadia kan een operatie nodig zijn om de tumor en mogelijk een deel van de slokdarm te verwijderen. Soms wordt de slokdarm gedeeltelijk vervangen door een stuk van de maag of darm. Bij vergevorderde slokdarmkanker kan ook een Ivor Lewis-operatie uitgevoerd worden. - Chemoradiatie:
Dit is een combinatie van chemotherapie en bestraling. Het wordt vaak gegeven vóór een operatie om de tumor te verkleinen of als de kanker niet operatief verwijderd kan worden. - Chemotherapie:
Chemotherapie gebruikt medicijnen om kankercellen te vernietigen of hun groei te remmen. Het kan worden toegepast voor of na een operatie, of als de kanker zich heeft uitgezaaid. - Bestraling (radiotherapie):
Bestraling kan helpen om de tumor te verkleinen of symptomen, zoals pijn, te verlichten. Het wordt vaak gecombineerd met chemotherapie. - Immunotherapie:
Voor gevorderde stadia kan immunotherapie worden ingezet. Deze behandeling stimuleert het immuunsysteem om de kanker beter te bestrijden. - Doelgerichte therapie:
Hierbij worden medicijnen gebruikt die specifiek gericht zijn op eigenschappen van de kankercellen, zoals bepaalde genetische mutaties. - Palliatieve zorg:
Als genezing niet mogelijk is, richt de behandeling zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven. Dit kan bijvoorbeeld door een stent te plaatsen in de slokdarm om slikken makkelijker te maken, of door pijn en andere klachten te verlichten.
Elke behandeling wordt op maat samengesteld en uitgebreid besproken met uw arts, zodat deze optimaal aansluit bij uw situatie en behoeften.
Waar wordt slokdarmkanker behandeld en wie zorgt voor u?
Slokdarmkanker wordt behandeld in gespecialiseerde ziekenhuizen, omdat deze aandoening specifieke kennis en ervaring vereist. Het ETZ in Tilburg is een van deze centra en werkt nauw samen met andere ziekenhuizen in de regio Midden- en West-Brabant en Zeeland. Door deze samenwerking kunnen patiënten rekenen op hoogwaardige zorg en expertise.
Bij de behandeling van slokdarmkanker is een team van verschillende specialisten betrokken:
- Oncologen: Specialisten in de diagnose en behandeling van kanker, zoals chemotherapie en immunotherapie.
- Chirurgen: Voeren operaties uit om tumoren te verwijderen of de slokdarm te reconstrueren.
- Radiotherapeuten: Deskundigen in bestraling om de tumor te verkleinen of klachten te verlichten.
- Gastro-enterologen: Helpen bij de diagnose en voeren kijkonderzoeken (endoscopieën) uit.
- Diëtisten: Geven advies over voeding, vooral als slikken moeilijk is.
- Fysiotherapeuten: Helpen u fysiek sterker te worden voor en na de behandeling (prehabilitatie).
- Psychologen en maatschappelijk werkers: Bieden emotionele en praktische ondersteuning tijdens uw traject.
- Pathologen: Analyseren weefselmonsters om de precieze diagnose te stellen.
Deze multidisciplinaire aanpak zorgt ervoor dat u een goed afgestemde en complete behandeling krijgt, met aandacht voor zowel uw lichamelijke als mentale gezondheid.
Wat is prehabilitatie en waarom is het belangrijk?
Prehabilitatie is een programma dat u helpt om fysiek en mentaal sterker te worden vóór een behandeling, zoals een operatie. Het combineert lichaamsbeweging, voedingsadvies en mentale ondersteuning om uw conditie te verbeteren en uw herstel te versnellen.
Waarom is prehabilitatie belangrijk?
- Het verbetert uw conditie, waardoor uw lichaam beter bestand is tegen een operatie.
- Het verlaagt de kans op complicaties, zoals infecties of longproblemen.
- U herstelt sneller en kunt eerder uw dagelijkse activiteiten hervatten.
- Het verbetert de algehele behandelresultaten en kwaliteit van leven.
Prehabilitatie zorgt ervoor dat u sterker en beter voorbereid uw behandeling tegemoet gaat.
Stoppen met roken
Stoppen met roken vóór een operatie is belangrijk om uw herstel te bevorderen en complicaties te voorkomen. Roken beïnvloedt uw lichaam op verschillende manieren die van invloed kunnen zijn op de operatie en het genezingsproces.
Waarom is stoppen met roken belangrijk?
- Minder complicaties: Roken verhoogt het risico op infecties, ademhalingsproblemen en een vertraagd herstel.
- Betere genezing: Door te stoppen verbetert de doorbloeding, waardoor wonden sneller en beter helen.
- Verbeterde longfunctie: Uw longen werken beter, wat belangrijk is tijdens en na de narcose.
- Lagere kans op hartproblemen: Stoppen vermindert het risico op hart- en vaatproblemen tijdens de operatie.
Hoe lang van tevoren stoppen?
Het is het beste om minstens 4 tot 6 weken vóór de operatie te stoppen met roken. Dit geeft uw lichaam de tijd om te herstellen van de schadelijke effecten van roken. Zelfs als u pas kort voor de operatie stopt, kan dat al voordelen opleveren.
Heeft u hulp nodig bij het stoppen met roken? Uw arts kan u begeleiden en u ondersteunen met hulpmiddelen en programma’s. Stoppen met roken is een belangrijke stap voor een succesvolle behandeling en een sneller herstel.
Bronvermelding
Bij de tot stand koming van deze pagina is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:
www.mlds.nl, www.spks.nl, www.mednl.net & www.kanker.nl.
